Na co zwrócić uwagę przy wyborze oleju silnikowego?

Olej silnikowy to dla pojazdu życiodajny płyn, a dla klientów – kolejny wydatek, który podnosi koszt utrzymania samochodu. Dla mechaników z kolei jedna z wielu podstawowych przyczyn mechanicznych uszkodzeń silników benzynowych, łącznie z ich zatarciem. Wybór oleju silnikowego dopasowanego do danej jednostki napędowej to podstawa, gdyż płyn ten ma bezpośrednie przełożenie na jej trwałość, spalanie, kulturę pracy i nie tylko. Czym się kierować podczas zakupu? Odpowiadamy!

Czym jest olej silnikowy?

Olej silnikowy to czynnik smarny w formie płynnej, przeznaczony do smarowania jednostki napędowej, w tym ściśle współpracujących ze sobą podzespołów wykonanych ze stali. Elementy te podczas pracy, szczególnie tej dynamicznej i bardzo obciążającej, stale trą o siebie, wskutek czego rozgrzewa się ich powierzchnia i może dojść w niektórych warunkach do ich zatarcia.

Oleje silnikowe zawierają składniki zmniejszające zgubne skutki tarcia elementów mechanicznych o siebie. Tworzą bowiem na nich cienki, wręcz mikroskopijny film, który wypełnia wszystkie nierówności i wyrównuje ich powierzchnię w taki sposób, aby nie generować nadmiaru ciepła w trakcie pracy. Dzięki temu elementy przesuwają się z mniejszym oporem i – co bardzo ważne dla trwałości silnika – generują wskutek tej pracy mniej ciepła.

Oczywiście olej silnikowy wpływa na wiele innych czynników, w tym na zużycie paliwa czy kulturę pracy jednostki napędowej w silnikach benzynowych oraz w przypadku silników diesla. Dodatki antykorozyjne zmniejszają ryzyko rozwoju korozji w bloku silnika, a zawartość preparatów przeciwutleniających przedwczesnego starzenia się oleju.

Olej silnikowy – trzy rodzaje, trzy zastosowania

W motoryzacji nic nie jest proste i łatwe w klasyfikacji – nawet coś tak powszechnego, jak oleje. Warto na samym wstępie poznać ich klasyfikację względem rodzaju i składu – to podstawowy parametr w trakcie ich wyboru.

• Olej mineralny – klasyczny pierwowzór olejów silnikowych znanych nam obecnie i używanych przez producentów nowych pojazdów. Olej ten powstaje na bazie naturalnej ropy naftowej i z tego względu znajdzie zastosowanie wyłącznie w samochodach nieco starszych, które pojawiły się na rynku w czasie świetności tego typu czynników smarnych.
• Olej półsyntetyczny – znacznie nowocześniejszy i lepszy niż poprzednik. Oleje półsyntetyczne cechują się co prawda taką samą bazą – dokładnie obrobioną ropą naftową – lecz sztuczne dodatki zwiększają ich zdolność do odprowadzania ciepła oraz zmniejszenia tarcia. Zawartość czynników syntetycznych określa się na około 1/3.
• Olej syntetyczny – oleje syntetyczne to coś zupełnie innego niż oleje mineralne. Są przede wszystkim sztuczne i otrzymywane chemicznie, dlatego ich parametry użytkowe i jakościowe nie zależą od parametrów ropy naftowej, a od zastosowanych składników i ich obróbki. Syntetyczne oleje silnikowe znacznie lepiej smarują silnik, chronią go przed awarią i skutecznie przedłużają jego trwałość (nawet kilkakrotnie!). Stosuje się je głównie do nowoczesnych silników.

Technologia produkcji oleju ma zdecydowanie największy wpływ na działanie jednostki napędowej, dlatego należy koniecznie zapoznać się z instrukcją danego samochodu i sprawdzić zalecenia co do tej kwestii. Stosowanie błędnego wariantu może okazać się zgubne w skutkach!

Olej silnikowy – podstawowe parametry użytkowe

Wybór odpowiedniego oleju silnikowego jest trudny. Półki uginają się od specyfików zachwalanych przez ich producentów jako odpowiedź na rosnące oczekiwania klientów oraz połączenie nowoczesności z korzystną ceną zakupu. Oczywiście pewne uszlachetniacze dostępne wyłącznie w wyselekcjonowanych olejach poprawiają osiągi silnika, lecz tak naprawdę różnice potrafią być marginalne. Z tego względu podczas wymiany oleju zwróć uwagę na:

• Klasyfikację silnika – ACEA (klasyfikacja europejska) lub API (klasyfikacja USA), które określają to, do którego typu jednostki silnikowej pasuje dany olej.

• API – S – jednostka benzynowa, C – jednostka diesla, F – jednostki specjalistyczne.
• ACEA – A – silnik benzynowy, B – silnik diesla, C – oleje do aut wyposażonych w filtr cząstek stałych, D – do samochodów ciężarowych.

• Lepkość oleju – kluczowy parametr, określany za pomocą dwóch liczb oraz literki "W" występującej pomiędzy nimi, np. 10W30. Wybór odpowiedniej lepkości to klucz do sukcesu i zarazem także bardzo trudne zadanie w przypadku aut nieco starszych.
• Pierwsza liczba określa lepkość oleju, czyli jego „smarność” w temperaturach zimowych (W – winter), i im jest niższa, tym w niższej temperaturze silnik może pracować zgodnie ze swoim przeznaczeniem. Parametr ten ma wpływ głównie na rozruch.
• Druga liczba określa standardową, letnią lepkość oleju, która jest istotna w przypadku nieco wyższych temperatur panujących głównie w okresie letnim. Warto ten parametr oceniać jako podstawowy, gdyż ma bezpośredni wpływ na ochronę jednostki napędowej w trakcie standardowej, codziennej eksploatacji.

Jak wybrać olej?

Wybór oleju to trudna zagwozdka, jednak warta dokładnego rozpracowania na czynniki pierwsze. Olej, jako podstawowy czynnik smarny w każdej jednostce napędowej, odpowiada za jej trwałość – bez oleju samochód nie przejedzie więcej niż kilka kilometrów i nie podziała dłużej niż kilka minut.

• Zalecenia producenta

Nic nie jest tak istotne, jak słowa producenta danej jednostki napędowej. W instrukcji użytkownika zawsze znajduje się informacja na temat tego, jaki jest odpowiedni olej i czym się kierować w razie jego zakupu. Jeśli nie masz instrukcji – poszukaj w internecie jej skanu, a jeśli i to jest niemożliwe, odwiedź autoryzowaną stację obsługi konkretnego samochodu.

• Strefa klimatyczna

W zasadzie najważniejsze kryterium wyboru względem lepkości oleju. Jeśli poruszasz się po drogach w szczególnie mroźnym klimacie, np. w krajach skandynawskich, dobre mogą okazać oleje rzadsze o niskim parametrze lepkości zimowej (przed literką W). W niskich temperaturach olej zbyt gęsty może w zasadzie całkowicie uniemożliwić rozruch jednostki, a w zbyt wysokich temperaturach zbyt rzadki czynnik smarny może nie stanowić skutecznej ochrony silnika.

• Rodzaj silnika

W samochodach osobowych oraz ciężarowych liczy się także rodzaj silnika. Wybierz olej pasujący przede wszystkim do paliwa – inny czynnik smarny sprawdzi się w przypadku diesla, a inny do jednostki benzynowej, a jeszcze inny – do LPG.

• Dotychczas wlewany olej

Czasami warto nie stosować się do zaleceń, a wlewać taki olej, jaki wlewał poprzedni właściciel danego pojazdu. Wlanie oleju o zupełnie innych parametrach może oznaczać uszkodzenie jednostki napędowej, a to już znacznie wyższe koszty.

Jak często wymieniać olej na nowy?

Wymiana oleju to podstawowa forma dbałości o stan jednostki napędowej. Pamiętaj – im częściej, tym lepiej, i nie ma żadnych odstępstw od tej ogólnie przyjętej reguły. Zważając na naturalne zużycie oleju w przypadku samochodów osobowych oraz ciężarowych, olej warto wymieniać raz do roku lub po przebyciu 10 000 - 15 000 km. Co prawda na rynku znajdziemy także oleje długodystansowe, które wydłużają oba interwały do, kolejno, raz na dwa lata oraz 30 000 km, lecz to rozwiązanie wykorzystywane głównie w trakcie pierwszych lat eksploatacji pojazdu.

FAQ:

1. Do czego służy olej silnikowy?

Olej silnikowy jest przeznaczony do smarowania silnika, czyli do zmniejszania tarcia pomiędzy współpracującymi elementami mechanicznymi. Przyspiesza odprowadzanie ciepła i reguluje parametry techniczne jednostki napędowej w przypadku zarówno starszych, jak i nowoczesnych samochodów.

1. Co wybrać – olej mineralny, półsyntetyczny czy syntetyczny?

To, który rodzaj oleju wybrać, zależy od producenta samochodu. Olej mineralny stosujemy głównie do aut starszych i już nieprodukowanych, oleje półsyntetyczne są dedykowane nieco nowszym jednostkom napędowym, a syntetyczny olej silnikowy – do aut najnowszych o wyśrubowanych parametrach użytkowych.

1. Jaką lepkość oleju wybrać?

Lepkość oleju ma decydujący wpływ na zachowanie tego płynu w trakcie eksploatacji. Sprawdź w instrukcji użytkownika pasujące rodzaje oleju lub wymieniaj go na taki rodzaj, który był stosowany wcześniej. Zalanie silnika olejem o zupełnie innych parametrach lepkości może oznaczać jego rychłą awarię.