Ładowanie akumulatora samochodowego - jak zrobić to bezpiecznie?

Rozładowany akumulator? To może przydarzyć się każdemu!

Chyba każdy kierowca choć raz w życiu miał problem z odpaleniem samochodu w zimie. Temperatura za oknem -20°C i auto pozostawione w nieogrzewanym garażu albo na dworze, to idealne warunki do rozładowania akumulatora. Obecnie zimy są o wiele łagodniejsze niż kiedyś, co nie znaczy, że kierowcy nie mają powodów do frustracji. Sprawność akumulatora znacznie spada bowiem już przy temperaturze 0°C. W dodatku każde urządzenie ma swój "termin ważności" i ulega naturalnemu zużyciu w ciągu 3-5 lat. Poza tym przyczyną awarii może być również uszkodzenie alternatora.

Problem z rozładowanym akumulatorem może więc przytrafić się każdemu kierowcy. Niemniej prostownik samochodowy przyda się zwłaszcza tym osobom, które:

• przemieszczają się na krótkich dystansach,
• używają systemu start-stop,
• zapominają wyłączać światła w samochodzie,
• korzystają z radia podczas dłuższego postoju,
• zużywają dużo prądu w zimie (np. na podgrzewanie foteli).

Na czym polega ładowanie akumulatora?

Akumulator wyposażony jest w dwie elektrody (ujemną i dodatnią) zanurzone w elektrolicie (roztwór wody i kwasu siarkowego). Włączenie odbiornika prądu w aucie (np. radia, rozrusznika) prowadzi do zamknięcia obwodu pomiędzy zaciskami (ujemnymi i dodatnimi) akumulatora. Z akumulatora zaczyna płynąć prąd, co powoduje zmianę składu chemicznego elektrod, osłabienie elektrolitu i spadek napięcia - jednym słowem, akumulator stopniowo się rozładowuje.

Ładowanie akumulatora w trakcie jazdy jest możliwe dzięki alternatorowi, czyli prądnicy zamieniającej energię mechaniczną generowaną przez silnik na energię elektryczną. Dochodzi do reakcji chemicznej, wskutek której elektrody wracają do pierwotnego stanu, a akumulator "odzyskuje" prąd. 

Prostownik do akumulatora to narzędzie, które zastępuje alternator. Jeżeli z jakichś powodów akumulator nie zdąży naładować się podczas jazdy (np. z uwagi na krótki dystans), wówczas można doładować go właśnie za pomocą prostownika. Źródłem prądu dla rozładowanego akumulatora może być również inny, sprawny akumulator. Wówczas proces ładowania odbywa się pomiędzy dwoma samochodami za pomocą kabli rozruchowych.

Prawidłowe ładowanie akumulatora w samochodzie osobowym

Rozładowany akumulator to powszechna awaria, szczególnie w czasie nasilonych mrozów. W związku z tym każdy kierowca powinien wiedzieć, jak ładować akumulator prostownikiem. Nie jest to trudne zadanie, jednak nieprawidłowe postępowanie może doprowadzić do uszkodzenia akumulatora, a nawet wybuchu. Należy zatem uzbroić się w odpowiednią wiedzę i podstawowe narzędzia, by proces ładowania przebiegał bezpiecznie i bez zakłóceń.

Ładowanie akumulatora w samochodzie osobowym krok po kroku

1. Najpierw należy odłączyć akumulator od instalacji w samochodzie. W tym celu trzeba odpiąć klemę ujemną (tzw. masę), a następnie dodatnią (czerwony zacisk) - zwykle można to zrobić za pomocą klucza 10 mm. UWAGA! Odpięcie klem w odwrotnej kolejności może doprowadzić do niebezpiecznego spięcia.
2. Następnie należy odkręcić elementy mocujące - można sobie pomóc kluczem 13 mm.
3. Po usunięciu wszystkich zabezpieczeń można wyjąć akumulator z samochodu.
4. W tym momencie można już podpiąć prostownik do akumulatora. W tym celu wystarczy odpowiednio połączyć końcówki prostownika z biegunami akumulatora, po czym włączyć ładowarkę do gniazdka.
5. Ładowanie akumulatora zakończone? Należy odłączyć prostownik z gniazdka, a następnie zdjąć zaciski z akumulatora.
6. Przy podłączaniu akumulatora do instalacji trzeba założyć klemy w kolejności odwrotnej niż przy odłączaniu. Najpierw należy podpiąć klemę dodatnią, a następnie ujemną.

Czas ładowania akumulatora zależy od stopnia rozładowania, pojemności urządzenia i mocy prostownika. Pełne naładowanie może nastąpić po kilku lub kilkunastu godzinach.

Jak ładować akumulator prostownikiem? Podstawowe zasady bezpieczeństwa

Odpinanie i wpinanie klem w odpowiedniej kolejności to jedna z najważniejszych zasad bezpieczeństwa, która pozwala uniknąć zwarcia. Niestety wcale nie jedyna. Podczas ładowania akumulatora dochodzi do reakcji chemicznej, której efektem ubocznym jest wydobywający się z urządzenia wysoce łatwopalny wodór. Ze względu na zagrożenie wybuchem ładowanie akumulatora należy przeprowadzać w dobrze wentylowanym pomieszczeniu i nie wolno dopuścić do kontaktu wydobywającego się gazu z otwartym ogniem. Do eksplozji może dojść również w wyniku podłączenia prostownika do przemarzniętego akumulatora, dlatego podczas silnych mrozów należy najpierw pozostawić urządzenie na kilka godzin w pomieszczeniu o temperaturze pokojowej.

Zanim podłączy się prostownik do akumulatora, warto również założyć podstawowe środki ochrony osobistej, tzn. rękawice i okulary ochronne. Dlaczego? Otóż elektrolit w akumulatorze składa się z silnie żrącego kwasu siarkowego. Co prawda współczesne akumulatory są całkowicie szczelne i nie wymagają uzupełniania elektrolitu, jednak w razie mechanicznego uszkodzenia obudowy (np. wskutek upadku) może dojść do wycieku niebezpiecznego kwasu. Poza tym w skrajnych przypadkach akumulator może wybuchnąć i wówczas elektrolit poparzy osoby znajdujące się w pobliżu.

Czy można ładować akumulator w samochodzie?

Odpinanie akumulatora zajmuje trochę czasu i powoduje zresetowanie ustawień elektroniki, dlatego wielu kierowców podpina prostownik bez odłączania urządzenia. Pozostaje jednak pytanie, czy można ładować akumulator w samochodzie? Teoretycznie nowoczesne ładowarki mikroprocesorowe umożliwiają ładowanie bez odpinania akumulatora. Niemniej odłączanie klem jest bezpieczniejsze, ponieważ nawet niewielki pobór prądu (potrzebny do działania niektórych urządzeń elektronicznych) może zakłócać ładowanie akumulatora. W tej sytuacji ładowarka nie dostanie sygnału pełnego naładowania i nie wyłączy się w odpowiedniej chwili, co może doprowadzić do uszkodzenia akumulatora.

Jaki prostownik do samochodu wybrać?

Sprawne i bezpieczne naładowanie akumulatora zależy również od jakości zastosowanego prostownika, dlatego nie warto polegać na najtańszych urządzeniach z supermarketu. Najlepiej zdecydować się na ładowarkę mikroprocesorową znanej marki, wyposażoną we wskaźnik poziomu naładowania baterii oraz funkcję automatycznego wyłączania lub przejścia w stan podtrzymania. Dobry prostownik do samochodu powinien mieć nie tylko bezpiecznik, ale również dodatkowe zabezpieczenia. Należy również pamiętać, że ładowarka powinna być przystosowana do pojemności oraz napięcia akumulatora.

Bezpieczne ładowanie akumulatora za pomocą kabli rozruchowych

Co zrobić, gdy akumulator rozładuje się na parkingu przed sklepem? W miejscach publicznych prostownik samochodowy raczej się nie przyda - trzeba poprosić innego kierowcę o "pożyczenie prądu". Życzliwy kierowca musi najpierw wyłączyć silnik. Następnie należy podłączyć kable rozruchowe, zachowując odpowiednią kolejność:

• Jedna końcówka kabla czerwonego do dodatniego bieguna sprawnego akumulatora, druga do plusa w niesprawnym akumulatorze. Należy uważać, żeby końcówki nie dotknęły metalowego elementu, ponieważ może to doprowadzić do zwarcia. 
• Jedna końcówka kabla czarnego do ujemnego bieguna w sprawnym akumulatorze.
• Druga końcówka kabla czarnego do metalowego elementu pod maską niesprawnego auta (np. blachy w komorze silnika). UWAGA: Podłączenie kabla do minusa w akumulatorze biorcy grozi wybuchem!

Następnie dawca prądu musi uruchomić silnik i zostawić samochód na wolnych obrotach. Zwykle kilka minut ładowania wystarczy, żeby uruchomić niesprawny akumulator.