Rodzaje i zastosowanie różnych rodzajów amortyzatorów

Komfort jazdy wynika w głównej mierze ze stanu układu zawieszenia, który ma decydujący wpływ także na bezpieczeństwo czynne w trakcie podróży każdym samochodem. Jego najważniejszym i zarazem także podstawowym elementem są amortyzatory samochodowe – fundament prawidłowego zachowania auta na nierównościach, w trakcie przyspieszania czy hamowania. Niestety ze względu na specyfikę jazdy po drogach publicznych, amortyzatory ulegają zużyciu, a wraz z tym spada i komfort, i bezpieczeństwo. Poznaj wszystkie rodzaje i dobierz wariant odpowiedni dla swojego samochodu!

Czym są amortyzatory?

Amortyzator samochodowy to jeden z niewielu tak istotnych podzespołów, których praca ma decydujący wpływ na bezpieczeństwo oraz komfort jazdy podczas podróży po drogach publicznych i nie tylko. Służy w celu absorbowania małych i dużych nierówności, zwiększając stabilność samochodu oraz docisk kół do nawierzchni. Bez amortyzatorów, pojazd poruszający się po nawet najmniejszych nierównościach mógłby co chwilę tracić kontakt z nawierzchnią, co w prostej linii prowadzi do braku możliwości zareagowania na jakiekolwiek nieprzewidywalne sytuacje na drodze. Oczywiście nie bez znaczenia jest także komfort – amortyzatory absorbują energię powstałą w trakcie najechania na nierówność, dlatego nie pozwalają jej przejść aż do kabiny pasażerskiej.

Sama budowa amortyzatora nie jest zbyt skomplikowana, znajdziemy w niej:

• cylinder,
• tłok,
• uszczelki gumowe,
• obudowa,
• olej.

Praca amortyzatora sprowadza się do kontrolowanego i wytłumionego ruchu tłoka we wnętrzu cylindra, analogicznie do pracy standardowego silnika tłokowego. Cylinder montowany jest bezpośrednio do nadwozia pojazdu, a druga część – do elementów utrzymujących koła we właściwej pozycji. We wnętrzu cylindra porusza się tłok.

W jakim celu montuje się amortyzatory?

Układ amortyzacji jest jednym z najważniejszych układów samochodowych w kwestii bezpieczeństwa i komfortu jazdy – bez niego poruszanie się po drogach publicznych byłoby w praktyce zupełnie niemożliwe. Podczas utraty kontaktu opony z nawierzchnią dochodzi do nagłej utraty przyczepności. Hamowanie oraz przyspieszanie i, co bardzo ważne, zmiana kierunku, są bardzo utrudnione lub zupełnie niemożliwe. Podobnie jest z kwestią komfortu – duże czy małe drgania potrafią dać się we znaki zarówno kierowcy, jak i pasażerom, jak i ze stanem mechanicznym każdego samochodu – drgania przenoszone na karoserię mogą prowadzić do jej uszkodzenia.

Rodzaje amortyzatorów – które spotykane są najczęściej?

Amortyzatorów we współczesnej motoryzacji jest stosunkowo wiele, gdyż każdy producent, chcąc zachować wysoki poziom stabilności i przyczepności przy dużym skoku zawieszenia, modyfikuje układy tak, aby zadowolić klientów oczekujących dynamiki, lecz także komfortu. Czy to możliwe? Jak się okazuje – tak, aczkolwiek wyłącznie w niektórych ściśle określonych przypadkach.

• Amortyzatory samochodowe teleskopowe

Amortyzatory teleskopowe to podstawowe i najczęściej spotykane rodzaje amortyzatorów samochodowych, których nadrzędną wartością jest niska cena produkcji oraz wysoki poziom zapewnianego komfortu i bezpieczeństwa. Ich naprawa jest prosta, a liczba zamienników dostępnych w sieci i stacjonarnie – bardzo duża. Łącząc to z niską ceną, otrzymujemy tak naprawdę urządzenie o wysokiej jakości i zarazem także łatwodostępne. Skłaadają się z dwóch części połączonych rurką o odpowiednim przekroju.

• Amortyzatory śrubowe

To urządzenia składające się z dwóch elementów – tłoka i sprężyny – połączonych dużą i mocną śrubą. Ich ogromną zaletą jest ponadprzeciętna trwałość, wysoka wytrzymałość mechaniczna na uszkodzenia, a także duży poziom zapewnianego komfortu. Wadą natomiast wyższa cena i nieco mniejsza podaż, co dotyczy w głównej mierze zamienników.

• Amortyzatory hydropneumatyczne

W ich przypadku za tłumienie drgań i niwelowanie nierówności odpowiada nic innego, jak olej hydrauliczny oraz powietrze. Zaletą tych urządzeń jest przede wszystkim możliwość dopasowania twardości tłumienia przez użytkownika w trakcie eksploatacji, lecz istotną wadą – duża cena zakupu oraz bieżącej eksploatacji ze względu na utrudnione naprawy.

• Amortyzatory magnetyczne

Kosztowne i bardzo skomplikowane w naprawie, zapewniają jednak ponadprzeciętny i niezrównany komfort ze względu na zastosowanie do tłumienia drgań pola magnetycznego. Rezultatem jest niezwykła płynność w trakcie jazdy, a także pełne bezpieczeństwo i efektywność.

Amortyzatory – różnice w zależności od obszaru zastosowania

Warto wiedzieć, że amortyzatory stosowane w przedniej i tylnej części zawieszenia różnią się względem ich przeznaczenia. Na nic zawieszenie najwyższej klasy o sportowym lub luksusowym charakterze w przypadku pojazdów wykorzystywanych głównie do miejskich podróży niską prędkością na niewielkie odległości.

Samochody osobowe – amortyzatory teleskopowe

Mają dwuczęściową konstrukcję, na którą składa się wewnętrzna rura oraz zewnętrzna sprężyna. Rura absorbuje nierówności poprzez poruszanie się względem sprężyny, zwiększając stabilność pojazdu, komfort i przyczepność do nawierzchni. Cechuje się bardzo niskim kosztem zakupu, głównie ze względu na łatwy proces produkcyjny, a także nieskomplikowaną budową, dzięki czemu naprawa nie uchodzi za trudną i kosztowną. Ponadto ich trwałość oraz funkcjonalność sprawia, że producenci sięgają po nie w przypadku większości samochodów osobowych poruszających się po naszych drogach publicznych.

Samochody terenowe – amortyzatory śrubowe

To amortyzatory o niezwykłej wytrzymałości mechanicznej, gdyż łączą w sobie dwa elementy o podwyższonej trwałości – śrubę oraz cylinder. Praca tego amortyzatora jest z zasady tożsama z urządzeniami teleskopowymi – polega na poruszaniu się śruby wzdłuż cylindra w trakcie jazdy po nierównościach i podczas pokonywania zakrętów czy hamowania i przyspieszania. To urządzenia cechujące się nie tylko ponadprzeciętną wytrzymałością, lecz także wieloma możliwościami zmiany ich charakterystyki tłumienia, w efekcie czego stanowią najlepszy wybór wśród producentów samochodów terenowych.

Samochody luksusowe – amortyzatory hydropneumatyczne

Auta luksusowe stawiają producentom szczególnie duże wymagania względem komfortu, które jest w stanie spełnić wyłącznie układ zawieszenia oparty na amortyzatorach hydropneumatycznych. Cały układ opiera się na zastosowaniu gazu oraz oleju – dwóch czynników, które gwarantują bezstopniową, płynną pracę w trakcie poruszania się po nawet najbardziej nierównej nawierzchni. Co więcej – komputer pokładowy może również sterować ich pracą, co w efekcie otworzyło przed wieloma koncernami mnóstwo ciekawych możliwości, w tym funkcję zmiany charakterystyki działania w zależności od stanu drogi znajdującej się tuż przed pojazdem.

Samochody sportowe – amortyzatory magnetyczne

To zawieszenie dedykowane głównie do samochodów sportowych, które pokonują każdą trasę – również w trakcie wyścigów na zamkniętych torach – z dużą prędkością i przy bardzo dużych przeciążeniach. Działanie tego typu amortyzatora opiera się na sile magnetycznej, która zapewnia w zasadzie natychmiastową zmianę charakterystyki tłumienia oraz szybką reakcję na wszelkie nierówności czy zmienne warunki jazdy w trakcie trwania wyścigu amatorskiego lub profesjonalnego. Gwarantują zachowanie pełnej kontroli oraz doskonałe wyniki w trakcie wyścigu.

Jaki wpływ mają amortyzatory samochodowe na komfort jazdy oraz bezpieczeństwo?

Amortyzatory samochodowe, niezależnie od ich rodzaju czy charakterystyki pracy, zupełnie zmieniają sposób jazdy samochodem i nie bez powodu są tak stare, jak sama motoryzacja. Urządzenia te znacznie zwiększają komfort jazdy ze względu na tłumienie nierówności, ponadto zwiększają stabilność auta ze względu na zmniejszenie ryzyka oderwania się koła od nawierzchni w trakcie pokonywania dużych nierówności. Co więcej, wszystkie te urządzenia, zarówno amortyzatory gazowe, jak i amortyzatory olejowe, w przypadku każdego typu pojazdu, pozwalają na uniknięcie wielu niebezpieczeństw, na czele z nagłymi poślizgami spowodowanymi zmniejszeniem przyczepności w jednym kole i znacznym zwiększeniem w przeciwległym.

Różnice w cenie i jakości amortyzatorów

Oczywiście amortyzatory różnią się nie tylko sposobem realizacji pracy, lecz także samą konstrukcją i trudnościami ich produkcji, przez co także finalną ceną zakupu.

Najtańsze są oczywiście teleskopowe – podstawowe amortyzatory montowane w większości samochodów osobowych każdego typu. Są tanie, lecz także nie do końca komfortowe, szczególnie w trakcie dynamicznej jazdy.

Nieco droższe są amortyzatory śrubowe, w przypadku których jednak wraz z rosnącą ceną wzrasta także wytrzymałość – idealna do zastosowań off-roadowych. Wymagają więcej konserwacji, lecz odwdzięczają się wysoką trwałością mechaniczną.

Jeszcze droższe są amortyzatory hydropneumatyczne ze względu na wysoki poziom komfortu i ponadprzeciętny luksus jazdy. Wadą natomiast jest wiele trudności związanych z konserwacją, gdyż w Polsce w dalszym ciągu jest niewiele zakładów mechanicznych, które są w stanie usunąć ich usterki bez wymiany amortyzatorów na nowe.

Magnetyczne amortyzatory samochodowe są jeszcze droższe, lecz także najbardziej wytrzymałe, a przy tym zapewniają najwyższy poziom przyczepności. Rzadko się psują, lecz jeśli to nastąpi, to z reguły pociąga za sobą koszty podobne do urządzeń hydropneumatycznych.

Jak wybrać odpowiednie amortyzatory?

Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wybór właściwego amortyzatora jest oczywiście konstrukcja pojazdu, gdyż ta z reguły jest dostosowana wyłącznie do jednego rodzaju amortyzatora. Wymóg ten dotyczy jedynie samej konstrukcji – kierowca może z łatwością decydować o producencie czy konkretnych właściwościach wybranego przez siebie amortyzatora. Sięgnij po urządzenie wyższej klasy, jeśli chcesz poprawić zachowanie swojego samochodu w wybranym środowisku, np. w terenie lub na asfalcie.

Istotna jest kwestia konserwacji i reakcji na awarię. Wymiana amortyzatora powinna nastąpić w razie wykrycia jakichkolwiek uszkodzeń mechanicznych czy wycieków – to z reguły określa ostatni moment na jej przeprowadzenie. Objawy zużycia amortyzatorów mogą być zupełnie różne, lecz rezultaty bywają tożsame – niekontrolowane zachowanie samochodu w trakcie codziennej jazdy.

Podsumowanie – czy amortyzatory samochodowe są istotnym elementem każdego pojazdu?

Zdecydowanie tak! Działanie oraz budowa amortyzatorów samochodowych znacznie zwiększają komfort oraz bezpieczeństwo jazdy, dlatego ich zastosowanie jest powszechne w przypadku wszystkich pojazdów poruszających się po drogach publicznych. Bez nich samochód nie zachowuje się w kontrolowany sposób i może, oczywiście przy spełnieniu pewnych warunków, stać się niebezpieczny podczas jazdy po dużych nierównościach czy w trakcie jazdy dynamicznej. Warto stawiać na urządzenia wysokiej klasy, trwałe i wydajne, które zapewnią wiele lat intensywnej eksploatacji w naszych warunkach drogowych.

FAQ:

• Czym są amortyzatory samochodowe?

Amortyzatory samochodowe to podzespoły przeznaczone do tłumienia nierówności, mają zatem wpływ na bezpieczeństwo jazdy oraz komfort. Z tego też powodu są powszechnie stosowane w każdej gałęzi motoryzacji.

• Dlaczego amortyzatory samochodowe ulegają awariom?

Amortyzatory często się psują ze względu na duże nierówności oraz jazdę z prędkością niedostosowaną do warunków drogowych. Podzespoły te są wysoce narażone na wyeksploatowanie, dlatego mogą stracić swoje właściwości już po kilkudziesięciu tysiącach przejechanych kilometrów.

• Jakie są rodzaje amortyzatorów?

Na rynku znajdziemy różne rodzaje amortyzatorów, w tym teleskopowe, śrubowe, hydropneumatyczne oraz magnetyczne. Wszystkie różni budowa i działanie, lecz łączy zapewnienie bezpieczeństwa oraz komfortu jazdy.